Araz ve ayan, Türkiye'de inşaat, ticaret, kiracılık ve diğer bazı hukuki işlemlerle ilgili olarak çok önemli olan iki kavramdır.
Araz, genel olarak, bir ya da birden çok kişinin sahip olup, orada kendi amaçları için tasarruf edebileceği mülkiyet hakkına sahip olan herhangi bir malik veya mülkiyet hakkına sahip olan kişiye verilen isimdir. Araz, aynı zamanda fiziksel bir varlık olarak da tanımlanabilir, çünkü genellikle yersel özelliklere sahiptir. Araz, aynı zamanda, bir mülk üzerindeki hakları da kapsamaktadır. Örneğin, arsa üzerinde inşaat yapmak veya arsa üzerinde iş kurmak gibi.
Ayan ise, arsa sahibinin sahip olduğu haklara ek olarak, arsa üzerinde yerleşmiş ve arsa sahibine bağlı olan başka bir kişiye verilen isimdir. Ayan, arsa sahibinin arsa üzerindeki haklarının izin verdiği ölçüde arsa üzerinde tasarruf edebilmesini, arsa üzerinde işlerini yürütebilmesini veya arsa üzerindeki hakları üzerinde bir etki oluşturmasını sağlayan kişiye verilen isimdir. Ayan, arsa sahibinin arsa üzerinde haklarının kullanımının sınırlarını belirleyen bazı kurallara da uymak zorundadır.
Araz ve ayan, Türkiye'de pek çok hukuki işlemlerde önemli rol oynayan iki önemli kavramdır. Araz ve ayanlar, çoğu zaman, özellikle Türkiye'de inşaat, ticaret, kiracılık ve diğer bazı hukuki işlemlerle ilgili olarak, kullanılmaktadır. Araz ve ayanlar, arsa sahibinin arsa üzerindeki haklarının kullanımının sınırlarını belirleyen kurallara da uymak zorundadır ve arsa sahibinin arsa üzerindeki haklarının kullanımının izin verdiği ölçüde arsa üzerinde tasarruf etmesini, arsa üzerinde işlerini yürütebilmesini veya arsa üzerindeki hakları üzerinde bir etki oluşturmasını sağlayan kişiye verilen isimdir.