Aşınma nedir örnek

Aşınma Nedir?

Aşınma, bir nesnenin sürekli olarak bir başka nesneye temas etmesi veya hafifçe de olsa bir sürtünmeye maruz kalmasıyla sonuçlanan, nesneyi yıpratma durumudur. Aşınmanın en yaygın örnekleri, araçların kullanımı sırasında günlük yaşamımızda karşılaştığımız metal parçalarıdır. Aşınma, sürtünme koşullarına ve cismin kendisindeki özelliklere bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir.

Aşınmanın Farklı Şekilleri

Aşınma, cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullara bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın olarak karşılaşılan aşınma biçimleri, kütle, kayma, kalıp, abrazif, iz çekme, karıştırma ve sürtünme aşınmasıdır.

Kütle aşınması, cismin fiziksel kuvvetlere maruz kaldığı durumlarda meydana gelir. Bu aşınma, kimyasal reaksiyonların da etkisiyle ortaya çıkabilir.

Kayma aşınması, bir cismin kütle aşınması sonucu oluşan çatlaklara, sıkışmaya ya da çekmeye maruz kalması sonucu meydana gelir.

Kalıp aşınması, bir cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullar sonucu oluşur. Bu aşınma, cismin sürtünmeye maruz kaldığı nesne üzerinde küçük çentikler oluşturur.

Abrazif aşınma, bir cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullar sonucu oluşur. Bu aşınma, cisme sürtünmeye maruz kalan nesne üzerinde mikro-çentikler oluşturur.

İz çekme aşınması, bir cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullar sonucu oluşur. Bu aşınma, cisme sürtünmeye maruz kalan nesne üzerinde küçük çizikler oluşturur.

Karıştırma aşınması, bir cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullar sonucu oluşur. Bu aşınma, cisme sürtünmeye maruz kalan nesne üzerinde yumuşak çizgiler oluşturur.

Sürtünme aşınması, bir cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullar sonucu oluşur. Bu aşınma, cisme sürtünmeye maruz kalan nesne üzerinde kararmalar oluşturur.

Aşınma Örnekleri

Aşınma örnekleri arasında; arabaların fren sistemlerinin aşınması, çapa veya çekiçle çalışırken metalin aşınması, evde yapılan çalışmalarda kullanılan metal ekipmanların aşınması, toprakla iş yaparken aletlerin aşınması, bakımı alınmamış bisikletlerin aşınması, iş makinelerinin kullanılması sonucu ortaya çıkan aşınma vb. sayılabilir.

Sonuç

Aşınma, nesneyi sürekli olarak bir başka nesneye temas etmesi veya hafifçe de olsa bir sürtünmeye maruz kalmasıyla sonuçlanan, nesneyi yıpratma durumudur. Aşınma, cismin sürtünmeye maruz kaldığı koşullara bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Aşınma örnekleri arasında arabaların fren sistemlerinin aşınması, çapa veya çekiçle çalışırken metalin aşınması, evde yapılan çalışmalarda kullanılan metal ekipmanların aşınması, toprakla iş yaparken aletlerin aşınması, bakımı alınmamış bisikletlerin aşınması, iş makinelerinin kullanılması sonucu ortaya çıkan aşınma vb. sayılabilir.

Aşınma, bir yüzeyin zaman içerisinde fiziksel, kimyasal veya mekanik olarak çözünmeye veya çizilmeye başlaması olarak tanımlanır. Yüzeyin çözünmesiyle birlikte, bu süreç zamanla iyileştirme potansiyeli olmayan bir hasara yol açabilir. Aşınmanın en yaygın nedeni, yüzeyleri tahriş eden maddelerin veya fiziksel etkilerin etkisi altında yüzeyden sürtünme veya yüzeyler arasında kayganlık oluşturmaktır. Aşınmanın önlenmesi için, öncelikle etkileyen faktörlerin tespit edilmesi gerekir. Örneğin, yüksek sürtünmeyi önlemek için, kayma katsayısını arttırmak için yağ, yağ, yağlama veya diğer ürünler kullanılabilir. Aşınmaya karşı koruma sağlamak için, metal yüzeyleri boyama, galvanizleme veya korozyon önleyici maddelerle kaplanabilir. Ayrıca, mekanik aşınmanın önlenmesi için, yüzeylerin karşılıklı aşınmasını önlemek için, iyi bir hava koşullarının sağlanması, yüklerin dengeli dağıtılması veya karşılıklı sürtünmeyi azaltacak yüzeylerin kullanılması gibi birçok önlem de alınabilir.

Aşınma, bir malzemenin uzun süre sürekli olarak yük altında kalması sonucu ya da kimyasal etkileşimler nedeniyle oluşan parçalanma veya çizilme durumudur. Aşınma, malzemenin dayanıklılığının ve dayanımının azalmasına neden olur. Aşınma, kesici aletlerin, makinelerin ve diğer parçaların ömrünü kısaltır veya onların verimliliğini azaltır. Aşınma, çoğu zaman zamanla meydana gelen küçük çizikler halinde ortaya çıkar ve bu çizikler genellikle bir malzemenin gücünü ve dayanıklılığını azaltır. Ayrıca, aşınma, çoğu zaman çiziklerin daha büyük hale gelmesiyle veya yüzeyin kabarması veya çatlakların oluşmasıyla da ortaya çıkar.

Aşınma, bir malzemenin, mekanik çalışma koşullarında, hareketli veya durmaksızın karşılaştığı kütleler tarafından oluşturulan küçük aşınmalara maruz kalmasıdır. Bir malzemenin, çok uzun süre veya tekrarlanan kısa süreli karşılaşmalar sonucunda meydana gelebilecek bu aşınmalara tabi olması, malzemenin ömrünü kısaltarak, üzerinde yapılacak işlemlerin kalitesini düşürebilir.

Aşınma, iki malzemenin birbirleriyle direkt temas halinde olması ve hareketli bir malzemenin diğer malzemeye karşı uyguladığı baskı ile oluşur. Bu etki, malzemeler arasında meydana gelen mikroskobik kirleticilerin etkisiyle daha da artabilir. Mekanik yük etkisiyle oluşan aşınmalara tribolojik aşınma adı verilir.

Aşınma, üretim firmalarının ürün ömrünü kısaltarak maliyetlerini artırmasının yanı sıra ürünlerin kalitesini de düşürmesine neden olabilir. Bu nedenle, bu duruma karşı önlemler almak önemlidir. Örneğin, malzemelerin birbirleriyle karşılaştıkları durumlarda korozyonu önlemek için koruyucu yağlar kullanılabilir. Aynı zamanda, malzemenin kalitesinin düşmesini önlemek için uygun kullanım koşullarının belirlenmesi ve malzeme seçiminde özen gösterilmesi gerekebilir.

Aşınma, bir metal parçasının veya malzemesinin, zaman içinde kullanım, hava koşulları, sıcaklık veya diğer çevresel faktörlerin etkisi ile küçük çaplı kırılma veya çökme yaşamasıdır. Bu durum, çoğu zaman parçanın kalitesini ve ömrünü etkiler. Aşınma, birkaç farklı şekilde meydana gelebilir, bunlar çizilme, korozyon, aşınma ve kaymama olarak sınıflandırılır.

Çizilme, metal parçalarının birbirleriyle temas etmesi sonucu meydana gelen bir aşınma türüdür. Genellikle, sonuç olarak metal parçalarının keskin kenarlarının silinmesi, küçük parçaların çıkması ve metal parçalarının düzensizleşmesi görülür. Bu aşınma türü, özellikle hareketli metal parçalarının birbirleriyle temas ettiği mekanizmalarda meydana gelir. Örneğin, arabalarda vites kutularında, fayansların destekleyici köşelerinde veya dişli dişlerinde çizilme meydana gelebilir.

Korozyon, metal parçalarının çevresel etkenlerden dolayı oksitlenmesi veya kimyasal reaksiyonların sonucunda oluşan aşınma türüdür. Genellikle, bu tür aşınma sıcaklık, nem, hava koşulları veya kimyasal bileşiklerin etkisi sonucunda meydana gelir. Korozyon, çoğunlukla çinkolu veya alaşımlı metal parçalarını etkiler. Örneğin, demir parçalarının hava koşullarına maruz kalması sonucunda paslanma, çelik parçalarının suya maruz kalması sonucunda çürüme veya bakır parçalarının hava koşullarına maruz kalması sonucunda oksitleme gibi durumlar meydana gelir.

Aşınma, metal parçalarının zamana maruz kalması sonucunda birbirleriyle temas halinde bulunmalarından dolayı meydana gelen bir aşınma türüdür. Bu tür aşınma, metal parçalarının silinmesi, düzensizleşmesi veya küçük parçaların çıkması gibi sonuçlar doğurur. Ayrıca, korozyon da metal parçalarının çevresel etkenlerden dolayı oksitlenmesi veya kimyasal reaksiyonların sonucunda meydana gelen bir aşınma türüdür. Bu nedenle, metal parçaların sürekli temas halinde olmaları durumunda, zamana maruz kalmaları sonucunda aşınma oluşabileceğini unutmamalıyız.