Çökelti Nedir?
Çökelti, bir doğal afet olarak tanımlanır ve doğal afetler içinde en önemli olanlardan biridir. Çökelti, bir ya da birden fazla çarpışmayı takip eden bir kırılma sırasının sonucudur ve genellikle toprak kaymasının sonucu olarak ortaya çıkar. Çökelti, bir doğal afeti başlatmak için özel bir düzeni gerektirir ve bu düzen, tektonik plaka hareketleri tarafından sağlanır. Çökeltinin meydana gelebileceği yerler, çarpışma veya çatlama yüzeyleri olarak bilinir.
Çökeltinin Oluşma Mekanizması
Çökeltinin oluşması için özel koşulların mevcut olması gerekir. Bu koşullar arasında tektonik plaka hareketleri, toprak kayması veya çarpışma bulunur. Tektonik plaka hareketleri, bir plaka üzerindeki yüksek basınç nedeniyle ortaya çıkan kuvvetlerdir. Toprak kayması, bir ya da birden fazla plakanın kayması sırasında meydana gelen yer hareketidir. Çarpışma, iki ya da daha fazla plakanın çarpışması durumundaki yer hareketidir.
Bir çökelti meydana gelmeden önce, tektonik plaka hareketleri, toprak kayması veya çarpışma nedeniyle yüzeyde yüksek basınç oluşur. Bu yüksek basınç, toprağın altındaki çözünmüş mineral parçacıklarının sıvı ya da gaz haline geçmesine ve toprağın yüzeyinde bir boşluk oluşmasına neden olur. Bu boşluk, üst yüzeyin hareket etmesine neden olur. Yüzey hareketi, aşırı yüksek basınç nedeniyle oluşan boşluğun büyümesi sonucunda meydana gelir. Bu boşluk, çökelti meydana gelene kadar büyümeye devam eder.
Çökeltinin Sonuçları
Çökelti, çevreye ciddi zararlar verir ve can kaybına neden olabilir. Çökelti, toprak kayması, çölleşme, alüvyon zararları veya fay hattı zararları gibi çevresel etkilere neden olabilir. Ayrıca, çökelti, çevrede büyük hasarlara veya insanların evlerini ve işyerlerini yok etmeye neden olabilir. Çökelti, enkazın çevreye dağılmasına veya toprak altındaki tünellerin veya tünellerin kapanmasına neden olabilir. Son olarak, çökelti, çevresel etkilerin yanı sıra doğal kaynakların da zarar görmesine neden olabilir.
