Dışsal Self Determinasyon Nedir?
Dışsal self determinasyon, bir bireyin davranışlarını ve kararlarını dış etkenler yerine kendi iç motivasyonlarına dayanarak yapma yeteneğidir. Bu kavram, bireyin içsel motivasyonunun, dışsal baskı ve etkilerden bağımsız olarak kendiliğinden gelmesini ifade eder. Dışsal self determinasyon, bireyin özgür iradesi ve kendi seçimleri üzerinde kontrol sahibi olmasıyla ilgilidir.
Köken
Dışsal self determinasyon kavramı, psikologlar Edward L. Deci ve Richard M. Ryan tarafından geliştirilmiştir. Onların araştırmaları, insanların içsel motivasyonlarının dışsal ödüller veya cezalarla engellendiğinde veya manipüle edildiğinde, davranışlarının daha az tatmin edici olduğunu ve daha az kalıcı olduğunu göstermiştir. Bu kavram, bireylerin kendi iç motivasyonlarına dayanarak hareket etmelerinin önemini vurgular.
Alt Başlık Adı
Dışsal Self Determinasyonun Unsurları
Dışsal self determinasyonun unsurları şunlardır:
1. **İçsel Motivasyon**: Bireyin kendi değerleri, ilgi alanları ve tutkuları doğrultusunda davranışlarını gerçekleştirme isteği.
2. **Dışsal Motivasyon**: Dış etkenlerin (örneğin, ödüller veya cezaların) bireyin davranışlarını etkileme çabaları.
3. **Amaca Uygunluk**: Bireyin davranışlarının, kişisel hedeflerine ve değerlerine uygun olduğuna inanması.
Örnekler
Dışsal self determinasyonun örnekleri şunlardır:
1. **İş Hayatında**: Bir çalışanın işini sadece maddi ödül için değil, işiyle ilgili olan ve kendini geliştirmek isteyen içsel motivasyonlarına dayanarak yapması.
2. **Eğitimde**: Bir öğrencinin sınavı geçmek için değil, öğrenme sürecine gerçekten ilgi duyduğu için ders çalışması.
3. **Spor Alanında**: Bir sporcu, sadece ödül kazanmak için değil, spor yapmayı seven ve kişisel gelişimine katkı sağlayan bir aktivite olarak spor yapması.
Sonuç
Dışsal self determinasyon, bireyin kendi içsel motivasyonlarına dayanarak hareket etme yeteneğini ifade eder. Bu kavram, bireylerin özgür iradeleri ve kendi seçimleri üzerinde kontrol sahibi olmalarının önemini vurgular.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Dışsal self determinasyon nedir?
Dışsal self determinasyon, bir bireyin davranışlarını ve kararlarını dış etkenler yerine kendi iç motivasyonlarına dayanarak yapma yeteneğidir.
Dışsal self determinasyonun unsurları nelerdir?
Dışsal self determinasyonun unsurları içsel motivasyon, dışsal motivasyon ve amaca uygunluktur.