Güdüleme ne demek TDK
Güdüleme kavrami, insan davranislarinin arkasindaki motivasyonlari ve yönlendiren faktörleri anlamamiza yardimci olan temel bir psikolojik terimdir. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre, güdüleme, bir organizmayi belli bir yöne dogru hareket etmeye yönlendiren içsel veya dissal etmenlerdir. Bu etmenler, kisinin ihtiyaçlari, istekleri, degerleri ve disaridan gelen uyaricilar gibi çesitli faktörlerden kaynaklanabilir. Güdülemenin, insanlarin davranislarini sekillendiren önemli bir unsurlardan biri oldugu kabul edilir.
Güdüleme kavramini anlamak için öncelikle içsel ve dissal güdüler arasindaki farki belirlemek önemlidir. Içsel güdüler, bireyin iç dünyasindan kaynaklanir ve kisinin kendi ihtiyaçlari, arzulari ve degerleriyle ilgilidir. Örnegin, açlik hissi bir içsel güdüdür ve kisiyi yemek yemeye yönlendirir. Diger yandan, dissal güdüler, çevreden gelen uyaricilardan kaynaklanir ve genellikle dissal ödüller veya cezalarla iliskilidir. Örnegin, bir ödül kazanma umuduyla bir yarismaya katilmak dissal bir güdüdür.
Insan davranislarini açiklamak için farkli teoriler ve yaklasimlar bulunmaktadir. Güdüleme üzerine yapilan çalismalar, psikolojide önemli bir arastirma alani olmustur. Iste bu alanda en önemli teorilerden biri Abraham Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarsisi teorisidir. Maslow'a göre, insanlarin motivasyonu, belirli ihtiyaçlarini tatmin etme arzusuyla sekillenir ve bu ihtiyaçlar hiyerarsik bir yapida siralanabilir. Temel fizyolojik ihtiyaçlardan baslayarak, güvenlik, aitlik, saygi ve kendini gerçeklestirme ihtiyaçlarina kadar çesitli seviyelerde ihtiyaçlar bulunur.
Güdülemenin bir diger önemli teorisi de Edward Deci ve Richard Ryan tarafindan gelistirilen "kendi kendine belirtilen motivasyon" teorisidir. Bu teoriye göre, insanlar belirli bir faaliyeti gerçeklestirmeyi içsel olarak istediklerinde, bu faaliyete yönelik motivasyonlari daha yüksek olur ve bu da daha tatmin edici sonuçlar dogurur. Bu teori, bireyin içsel motivasyonunun, dissal ödüllerden daha etkili bir sekilde davranisi yönlendirebilecegini öne sürer.
Güdüleme, sadece bireysel düzeyde degil, ayni zamanda organizasyonel ve sosyal düzeylerde de önemli bir rol oynar. Örnegin, is yerinde çalisanlarin performansini artirmak için kullanilan ödül ve ceza sistemleri, dissal güdülemeye örnektir. Ancak, çalisanlarin islerini sevmeleri ve içsel olarak motive olmalari, uzun vadede daha sürdürülebilir bir performans artisi saglayabilir.
Sonuç olarak, güdüleme kavrami, insan davranislarini anlamak ve yönlendirmek için önemli bir araçtir. Içsel ve dissal güdülerin etkilesimiyle sekillenen bu süreç, psikolojinin önemli bir alanini olusturur. Güdülemenin anlasilmasi, bireylerin ve organizasyonlarin daha etkili bir sekilde yönetilmesine ve insan davranislarinin daha iyi öngörülmesine yardimci olabilir.
SSS (Sikça Sorulan Sorular)
Güdüleme nedir?
Güdüleme, bir organizmayi belirli bir yöne dogru hareket etmeye yönlendiren içsel veya dissal etmenlerdir. Bu etmenler, kisinin ihtiyaçlari, istekleri, degerleri ve disaridan gelen uyaricilar gibi çesitli faktörlerden kaynaklanabilir.
Güdüleme teorileri nelerdir?
Güdüleme üzerine birçok teori bulunmaktadir. Bunlardan en önemlileri arasinda Abraham Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarsisi teorisi ve Edward Deci ile Richard Ryan'in kendi kendine belirtilen motivasyon teorisi sayilabilir.
Güdülemenin önemi nedir?
Güdüleme, insan davranislarini anlamak ve yönlendirmek için önemli bir araçtir. Içsel ve dissal güdülerin etkilesimiyle sekillenen bu süreç, psikolojinin önemli bir alanini olusturur. Güdülemenin anlasilmasi, bireylerin ve organizasyonlarin daha etkili bir sekilde yönetilmesine ve insan davranislarinin daha iyi öngörülmesine yardimci olabilir.