Halikarnas Balıkçısı, 1889'da İstanbul'da doğan Mehmet Ziya Bey olarak bilinen Türk balıkçısı ve tarihçidir. Bey, ünlü Halikarnas Balıkçısı adını almıştır. Halikarnas Balıkçısı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinin ve Cumhuriyetin ilk yıllarının önemli bir tarihçisi olarak tanınmıştır.
Halikarnas Balıkçısı, ilk olarak ailesinin tarım arazilerini işleterek kazandığı parayla İstanbul Üniversitesi'ne girdi. Burada tarih, coğrafya, tıp, matematik, astronomi ve edebiyat gibi farklı alanlarda eğitim aldı. Bey, 1902'de tarih ve coğrafya bölümlerinden mezun oldu ve daha sonra aynı alanlarda doktora derecesi aldı.
Halikarnas Balıkçısı, çalışmalarını öncelikli olarak Osmanlı Tarihi üzerine yoğunlaştırdı. O, çok sayıda tarih eserinde yer alan çalışmalarını dergiler, kitaplar, gazeteler ve özellikle de “Türk Tarihi” konulu yedi ciltlik çalışmasıyla öne çıkardı. Ayrıca, Türk tarihi ile ilgili çeşitli konferanslar verdi ve Türkçe ile İngilizce olarak yayınladığı makaleler ile ünlenen bir tarihçi haline geldi.
Halikarnas Balıkçısı, çalışmalarının yanı sıra, öğrencilerin eğitimlerini desteklemek için Osmanlı Hükümeti'nde farklı görevlerde bulundu. Bey, 1907'de İstanbul Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görevlendirildi, daha sonra Anadolu'da farklı illerde okul açmak için fon oluşturdu ve öğretmenlerin eğitimlerini sağlamak üzere okul açma projelerini destekledi.
Halikarnas Balıkçısı, Cumhuriyetin ilk yıllarında da ülkenin kalkınmasına katkıda bulundu. Özellikle, Atatürk tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisi'nde görev aldı ve ülkenin kültür ve tarih konularında gelişmesine önemli katkılarda bulundu. Bey, 1935 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'nde görev yaptı ve tarih konularındaki çalışmaları sayesinde ülkenin kültürel mirasının korunmasına yardımcı oldu.
Halikarnas Balıkçısı, 1947 yılında İstanbul'da vefat etti. Günümüzde, Halikarnas Balıkçısı'nın adı, Türkiye'de kültürü ve tarihi korumaya ve geliştirmeye yönel