Psikolojik kompleks, psikolojik açıdan belirli bir yapıda olması gereken duygular, algılar, düşünceler, davranışlar ve özelliklerin bir arada düzenli olarak meydana gelmesi ile ortaya çıkan kavramsal yapıya verilen isimdir. Bu yapı, kişinin benliği ve kişilik özellikleri içerisinde yaşadığı güçlükler, özellikle de çok güçlü ve üstesinden gelinemeyen duygusal tepkiler ve düşünceler nedeniyle meydana gelir. Psikolojik kompleks genellikle, çocukluk çağında yaşanmış olan kötü deneyimler nedeniyle oluşur. Bunlar, travmalar, cinsel istismar, sosyal baskılar, önemli ölümler, anne-baba boşanması, ailede yaşanan kısıtlamalar, arkadaş ortamındaki sıkıntılar veya başka herhangi bir kötü deneyim olarak sıralanabilir.
Psikolojik kompleks, kişinin karşı karşıya kaldığı problemleri çözmesinde, özgüvenini arttırmasında, kendini anlamasında ve kendini ifade etmesinde önemli bir engel teşkil eder. Psikolojik kompleksin ortaya çıkması, kişinin kendini suçlaması, kendine güvensizlik hissetmesi ve kendine olan kötü düşünceleri nedeniyle çoğu zaman çok ciddi ruhsal sorunlara ve depresyona neden olur. Psikolojik komplekslerin üstesinden gelmek için, kişinin kendine karşı edinmiş olduğu olumsuz düşünceleri değiştirmesi gerekir. Bunun için mümkün olduğunca çok öz güveni arttırmaya çalışılmalı, kendine olan sevgi, saygı ve hoşgörüyü artırmaya çalışılmalıdır. Kişinin yaşadığı problemleri ile baş edebilmesi için, tüm toplumdan desteği almasına izin verilmelidir. Aynı zamanda, kendisini ifade edebilmesi için çevresindeki insanlara karşı özgüveni artmalıdır. Psikolojik kompleksin üstesinden gelebilmek için, sağlıklı düşünme becerileri ve duygusal süreçleri kontrol altına alma becerileri geliştirilmelidir.
