Ataman, Türk tarihinde bir askeri makam olarak kullanılan, genellikle bölgesel bir bölge veya bölgenin komutanı olarak da adlandırılan bir unvandır. Atamanlar, yüksek siyasi ve askeri gücün yanı sıra, kültürel iletişim ve geleneklerin korunması ve yayılması için de önemli bir rol oynarlardı. Atamanlar, genellikle toplumun daha önemli konularında ve kararlarında kendilerine danışılacak ve aralarından birinin genel lider olarak seçilmesi için bir seçim yapılacak kişilerdi.
Atamanların asıl özellikleri, bölge için önemli işlerin üstlenmesi gibi sorumlulukları vardı. Atamanlar, özellikle komuta edecekleri bölgenin savunması ve halkının güvenliği için sorumlu olacaklarından, ulusal savaş öncesi Türkiye'de önemli bir rol oynarlardı. Atamanlar ayrıca, iktisat ve vergi politikaları, hukuk, sosyal ilişkiler ve kültürel gelişme gibi önemli konularda da politika yapacaklardı.
Ataman sistemi, Türkiye tarihi boyunca önemli rol oynamıştır. Atamanlar, Türk tarihinde önemli komutanların ve korsanların düzenlenmesi için kullanılmıştır. Atamanlar, Türkiye'de asilzadelerin önemli siyasi konumlarını destekleyen ve onların düşmanlarının bastırılmasına yardımcı olan kişilerdi. Atamanlar, Türkiye'de ayrıca, korsanlık, özellikle de Karadeniz bölgesinde, güçlü bir şekilde sürdürülmüştür.
Türkiye'de ataman sistemi, Tanzimat Fermanı ile kaldırıldı. Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti'nin modernleşmesi sürecinin bir parçası olarak ortaya çıkan 1839 yılında imzalanan bir belgedir. Ferman, imparatorluğun kurallarının ve kanunlarının yenilenmesini, kamu görevlilerinin yetkilerinin kısıtlanmasını ve bölgelere atanan atamanların görevlerinin ortadan kaldırılmasını öngörmüştür. Tanzimat Fermanı sonrasında, ataman makamı tamamen ortadan kalkmıştır.
